‘Hoe ouder ik word, hoe meer ik ervan overtuigd raak dat wij vrijwel uitsluitend in onze fantasie leven,’ schreef Arnon Grunberg. En binnen onze eigen verhalen, zou ik daar aan toe willen voegen. Want ieder jaar dat voorbij gaat, slaan we herinneringen op waarop we stap voor stap ons leven verder bouwen; kanoën doe je na die ene keer nooit meer, mosselen eet je alleen nog maar als je echt 100 procent zeker weet dat ze allemaal vers zijn, en die fantastische vakantie in Kirkcaldy herhalen we liefst zo vaak mogelijk. Maar zijn die herinneringen niet deels onze fantasie?

Pasgeleden las ik één van de dagboeken die ik schreef als zeventienjarige.  Verhalen van een dromerig meisje en een leven dat ik goed ken,  en tegelijkertijd bevreemdend want mijn herinneringen aan die periode zijn soms echt anders dan de gebeurtenissen die ik  opschreef. En nog zoiets, gisteren dacht ik aan een verhaal dat ik eens schreef over mijn oma en wist ik het echt niet meer. Bedacht ik het verhaal, en overtuigde ik mezelf dat het een herinnering was, of was het een herinnering waarover ik een verhaal schreef? Gelukkig herinnerde mijn moeder zich die dag tot in detail, anders had ik het nooit zeker geweten. De grenzen zijn vaag, dat blijkt, en het wordt nog erger want uit onderzoek blijkt dat we ons vrij eenvoudig een ‘valse’ herinnering (laten) aanpraten.

Een herinnering verandert over de jaren. Iedere keer dat we terugdenken aan een gebeurtenis kleuren we hem met nieuwe details en verhaallijnen, en dat allemaal zonder dat we ons er bewust van zijn. Die laatste versie is de update die je de volgende keer gebruikt, en die je ook dan weer verandert.  Jeugdherinneringen delen we daarnaast ook nog eens met broers en zussen, we kibbelen over juiste versies, en soms stelen we ze zelfs van elkaar, zodat grenzen tussen herinneringen vervagen. En wie weet na twintig of dertig jaar nog hoe het nu precies zit? Wat is een herinnering dan eigenlijk, als we haar zo bij elkaar fantaseren dat ze blijft passen in het verhaal van ons leven, maar ook net zo gemakkelijk een valse herinnering adopteren?

Is een herinnering misschien een herinnering zolang je mensen om je heen hebt die een herinnering met je delen? En fantaseren we met elkaar delen van ons verleden en daarmee ons leven bij elkaar? Ieder een eigen versie van een geliefde vakantie, een relatie, een auto ongeluk en die ene oudejaarsavond, en soms worden de verhalen met de jaren mooier, of aangrijpender, aangevuld met details die ook weer een eigen leven gaan leiden. Ieder leven een verhaal, met gedeelde geliefde herinneringen. Ik wens iedereen een nieuw jaar vol mooie verhalen toe.