Het grote avontuur – Le grand Meaulnes

Blog

Het grote avontuur‘ is een van de lievelingsboeken van mijn vader. “Ik geloof dat het verdrietig af liep,” zei hij afgelopen week tegen me, “want hij kwam niet meer terug, die grote jongen, weet je nog? Met die zus, in dat landhuis.” Ik kon het me niet herinneren. Het verhaal kende ik niet meer, maar wel het gevoel dat het bij me opriep, verlangen.


Het is minstens 35 jaar geleden dat ik dit boek las. En toch, iedere keer als ik er met mijn vader over sprak, zag ik het voor me. Of nee, geen beeld maar dat gevoel dus, dat paste bij wonderlijke dorpsnamen als ‘La Ferté-d’Angillon’ en ‘Sainte-Agathe,’ en ‘Vierzon,’ en het stille landschap rond het Franse Bourges dat ik vandaag al lezend weer tegenkwam. Het grote huis met zijn donkere kamers waar appels lagen te rijpen en lindebloesems te drogen werden gelegd.


Sommige boeken vormen de basis van mijn lezer- én schrijverschap. Dit boekje is er daar een van. Want terwijl ik de eerste hoofdstukken weer las, dacht ik steeds; dus dit is het, wat ik wilde schrijven. Misschien is het wel vooral een boek voor schrijvers, want de verteller, Francois Seurel, is een lezer en observeerder. Hij vertelt het wonderlijke liefdesverhaal van zijn grote vriend Augustin Meaulnes, le grand Meaulnes. Een avontuur dat hij zelf niet meemaakt, alleen vanaf de zijlijn. En toch vult het zijn dagen en dromen en kleurt het zijn jeugd, zoals schrijvers hun leven slijten in de dromen van hun personages.


Ergens doet het verhaal me denken aan ‘Spel en tijdverdrijf,’ van James Salter. Ook daar is er een verteller die bewondert, en die getuige is van een allesverterende romance. Er is een onschuldig mooi meisje dat alleen tot leven komt in de observaties van de verteller. Een meisje dat ‘onbezoedeld’ moet blijven. Het meisje als een symbool, het had ieder ander meisje kunnen zijn, want uiteindelijk draait het bij zowel Fournier als Salter om de jongeman die ze beiden bewonderen, en ergens ook met afgunst bekijken.


Maar ‘Het grote avontuur’ is voor mij ook het avontuur dat ik als meisje wilde beleven en vanmiddag in de zon in de tuin weer terug vond – lange nachten in een verlicht chateau, het geruis in de gangen van feestelijk verkleedde kinderen die je bij de hand nemen, muziek en eettafels in een zaal onder een hoog plafond, de geur van marmer en kasteelmuren, een bootreis over een meer, overschaduwd door eeuwenoude bomen. En de zoete pijn van een onbereikbare liefde.

‘Le grand Meaulnes’ is het verhaal over verlangen. Als een bospad waar het zonlicht door de bomen straalt en het pad beweegt in dansende schaduwen. De wandelaar kan niet anders dan door lopen, bocht na bocht. Onbestemd verlangen dat maar beter niet vervuld kan worden, omdat dat verlangen uiteindelijk mooier is dan de vervulling.