Het overkwam me nooit eerder. Ik sloeg een boek dicht en wenste daarna dat ik het nooit gelezen had. Woensdagavond al las ik een hoofdstuk in bed dat zo onthutsend eindigde dat ik er bijna niet van kon slapen. Later die nacht werd ik wakker en las ik verder op de rand van het bad, mijn voeten op de koude tegelvloer.

‘Legende van een zelfmoord’ is geschreven door David Vann. De titel is geschreven in gouden letters en op de kaft staan de lovende woorden uit het Parool – ‘Dit is genadeloos en liefdevol, wraakzuchtig en teder, een modern Amerikaans meesterwerk’- en de Standaard – ‘Overdonderend en verpletterend.’

Ik begon te lezen zonder veel verwachtingen. Al te vaak las ik jubelende reviews die niets met het betreffende boek van doen leken te hebben. Maar inderdaad, dit boek is verpletterend.

Het is een boek als een nachtmerrie. Een boek waar ik somber van word en echt buikpijn van krijg, want Vann beschrijft vooral de onmacht die met liefde gepaard gaat, in een onbarmhartig proza. Liefde is ook mooi, en ik wil niets liever dan dat de liefde overwint, in mijn leven, in de wereld. Maar daar geeft Vann geen enkele ruimte voor. In zijn verhalen is de liefde dodelijk en wreed, zoals de alom aanwezige natuur in het boek dat ook is.

De huilende vader, de moeder en haar minnaars, het ijskoude, angstaanjagende landschap met Canadese dennen, sparren, ceders, zwammen en wilde bloemen, mos en rottend hout, de ontelbare dode zalmen, de natuur die het land dwingt, het onbegrip tussen de personages waarbij ik telkens maar wil roepen ‘kijk uit,’ en ‘doe niet!’ en na die nacht op de rand van mijn bad dacht ik; ik lees gewoon niet door. Maar ik pakte het boek weer op en bladzijde na bladzijde trok het verhaal me verder de duisternis in.

Nu is het uit. En net bladerde ik zelfs weer terug naar die ene vreselijke gebeurtenis waar ik over bleef piekeren. Had ik iets gemist in de aanloop naar deze bladzijde? Of snapte ik het boek simpelweg niet. Doet dat er iets toe? – en nee, ik ga het niet opnieuw lezen.

Op de laatste bladzijde zag ik een advertentie voor een nieuw boek van Vann. Uitgekomen in februari 2019. Ik denk niet dat ik het ga kopen. Hoe tragisch; een verhaal schrijven dat zo goed en levensecht is, dat de lezer een volgend boek niet durft te lezen.