Boeklezers leven langer

Blog

Leven boekenlezers langer?  Onderzoeksresultaten van de universiteit van Yale wijzen in die richting. De universiteit onderzocht een groep van 3.635 Amerikanen, van 50 jaar en ouder. En wat bleek: mensen die aangeven dat ze iedere dag een half uur een boek lezen, leven inderdaad langer.  Om precies te zijn; lees je meer dan 3,5 uur een boek, dan heb je 23% minder kans om te overlijden in de komende twaalf jaar. Lees je 3,5 uur per week, dan is die kans 17%. En nog preciezer; dit geldt alleen voor boeklezers. Lees je graag kranten of tijdschriften, dan heb je meer leestijd nodig om een vergelijkbaar voordeel (nou ja, 11%) te halen; minstens zeven uur per week. Concluderend; boeklezers leven echt langer – gemiddeld bijna twee jaar.

Veel onderzoekers buigen zich over het effect van lezen op welbevinden en gezondheid. Zo vond ik het Centre for Research into Reading, Literature and Society, van de universiteit van Liverpool. Met onder andere een ‘leesinterventie’ methodiek voor een vrouwengevangenis. Ontwikkeld vanuit de overtuiging dat serieuze ‘klassieke’ literatuur de lezer door binding met het verhaal een model van menselijk denken en voelen kan bieden.

Want literatuur helpt om anderen en de wereld om ons heen te begrijpen, in de setting van een verhaal. Heel anders dan het (overwegend) theoretische concept waarmee bijvoorbeeld psychologen, sociologen, antropologen en filosofen de wereld om ons heen spiegelen. In een boek zie je de wereld en mensen door andere ogen, met jou als lezer in uiteenlopende rollen; als politie-inspecteur, advocate, slachtoffer van een overval, een snotterig kind in een weeshuis of zelfs als jonge tovenaar in een magische wereld. Je kunt je vereenzelvigen met hoofdrolspelers, en een favoriete boekenwereld. Zeker als deze parallellen vertonen met je leefwereld.

Zo was er in Amerika na de verkiezingen commentaar op jongeren die Trump vergeleken met Voldemort, de ‘slechterik’ uit de boeken van Harry Potter. Jongeren riepen elkaar via twitter op om in actie te komen; ‘Order of the Phoenix, mount up,’ (de ‘goeierikken’ uit Harry Potter.) De kritiek? Jongeren zouden niets anders lezen, of kennen. Ze zouden populaire (en oppervlakkige) young adult fictie, met tovenarij notabene, vergelijken met serieuze politiek, waarin echte mensen gekwetst en gediscrimineerd worden. De Harry Potter serie spiegelt kwaad en goed in de echte wereld. Hoe verkeerd is het dat jongeren, en volwassenen, deze spiegel gebruiken om nieuws in de wereld te duiden?

Dan nog iets; je verplaatst jezelf niet alleen figuurlijk in de hoofdpersoon van een verhaal, maar ook biologisch. Want soms geloven je hersenen dat je iets doet, terwijl je het niet doet. Denk je aan hardlopen, dan zouden je hersenen stoffen aanmaken die je ook aanmaakt als je rent. Hetzelfde kan gebeuren als je een spannend boek leest. Uit onderzoek blijkt dat meetbare veranderingen in de hersenen tot vijf dagen na het lezen van een boek zichtbaar zijn. Een vorm van hersentraining dus.

Ook dat zou verklaren waarom frequente lezers langer leven – al die hersenactiviteit rondom zaken die in het echte leven vaak iets minder spannend zijn.  En misschien dat je door dat ene inspirerende boek dan niet alleen zelf iets langer leeft, maar je na lezing ook inzet voor het leven, of de wereld van anderen? Zoals die jonge lezers elkaar opriepen tot actie via de ‘order of the Phoenix!’ Een fijne gedachte, en genoeg excuses om weer in een boek te duiken.