Mijn vader overleed een jaar geleden en ik lees Rainer Maria Rilke, ‘The dark interval, Letters for the grieving heart.’ Een indrukwekkende verzameling rouwbrieven die hij aan geliefden schreef, na het overlijden van een van hun dierbaren. Rilke schrijft met passie en overtuiging, en probeert de ander  aan te sporen tot acceptatie.

Zo schrijft hij een brief aan een vriendin, Sidonie Nadherna von Borutin, wiens broer Johannes stierf door zelfdoding. ‘Je brief raakt mij diep in mijn hart Sidie,’ schrijft hij. Hij moedigt haar aan om zich niet af te keren van zijn bezittingen, maar er naar terug te keren. Om ze met haar handen aan te raken, en zijn leven mee te nemen in dat van haar, ‘His life has now passed onto yours.’

‘Zijn bezittingen behoren jou nu toe,’ schrijft Rilke, ‘jouw broer leeft voort in jou. – Maak het je taak in je rouw om te onderzoeken wat hij van je verwacht had, welke hoop hij voor jou had, en wat hij voor je wenste.’ Als ik je maar kon overtuigen, vervolgt hij, dat zijn invloed en aanwezigheid niet verdwenen zijn uit je bestaan. – ‘Geloof niet dat iets dat in onze realiteit bestond, eenvoudigweg kan verdwijnen, en ophoudt met bestaan. Onze ware relaties, al onze intense ervaringen, ze raken leven en dood. Daarom is het onze taak om ons op ons gemak te voelen in beide werelden.’

Rilke schrijft nog veel meer. En ik vind troost in zijn woorden. Want hoe mooi is het om zo te leven, met de dood als een vertrouwde wereld waarin onze dierbaren doorleven – met ons, en door ons.

Mijn papa leeft in mij, en ik leef met hem. Zijn hoop, zijn dromen, zijn wensen. We lezen samen Rilke.